Hiện nay có rất nhiều loại máy hàn khác nhau phục vụ cho từng mục đích sử dụng của con người. Máy hàn nói chung và máy hàn tig nói riêng đều có mục đích sử dụng là ghép nối các vật thể lại với nhau, việc sử dụng hàn ở một nhà xưởng, một cửa hàng, hay nhà riêng của bạn đều tương tự nhau, vấn đề là bạn cần nắm kiếm thức sử dụng các loại hàn khác nhau một cách an toàn. Sau đây chúng tôi sẽ hướng dẫn các bạn sử dụng máy hàn tig như thế nào?
* Nguyên lý hoạt động của máy hàn tig
Về các dòng máy hàn điện tử hiện nay có rất nhiều loại máy với các chức năng khác nhau, về cơ bản nguyên lý làm việc là giống nhau đều là kết nối vật liệu tạo thành mối hàn chung. Hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn nguyên lý hoạt động máy hàn tig.
Máy hàn tig là máy hàn điện tử được sử dụng trong sản xuất cơ khí công nghiệp. Máy hàn tig làm việc trong môi trường khí trơ, mối hàn được khí trơ bảo vệ tránh khỏi sự xâm nhập của không khí bên ngoài.
* Đăc điểm hàn tig với hợp kim nhôm
* Đăc điểm hàn tig với hợp kim nhôm
1. Sơ đồ làm việc của máy hàn tig
![]() |
Sơ đồ làm việc máy hàn tig |
Kết nối các thiết bị hàn, phụ kiện hàn theo sơ đồ trên.
Kết nối với kẹp mass qua cáp mass
Kết nối với mỏ hàn qua dây hàn
Kết nối các bộ phận bình khí và van điều áp
Kết nối với nguồn điện hàn
2. Nguyên lý hoạt động
![]() |
Sơ đồ nguyên lý hoạt động hàn tig |
Trong hàn tig kim loại được hợp nhất với nhau bằng cách nung nóng chúng bằng một dòng điện được thiết lập giữa điện cực vonfram và phôi. Một kim loại phụ có thể không được sử dụng tùy thuộc vào kích thước mối hàn. Các kim loại nóng chảy, điện cực vonfram và vùng hàn được bảo vệ khỏi bầu khí quyển (không khí xung quanh nó) bằng một dòng khí trơ qua mỏ hàn. Các mối hàn kết quả có tính toàn vẹn hóa học giống như kim loại cơ bản ban đầu.
Máy hàn TIG được sử dụng để có thể được thực hiện ở bất kỳ vị trí hàn và trong chế độ bằng tay, bán tự động và tự động; các phương pháp được sử dụng phụ thuộc vào các trang thiết bị và ứng dụng.
Các khí trơ thường argon, heli, hoặc hỗn hợp helium và argon.
3. Hiệu chỉnh thông số máy hàn tig
a. Hiệu chỉnh dòng hàn:
Theo tốc độ hàn thực nghiệm cho thấy chọn thông số hàn tốt nhất là 1A cho 0.0001 in bề dày, tức là vào khoảng 40A/mm ứng với tốc độ 250mm/phút. Khi hàn thủ công thì rất khó để hàn với tốc độ đó, do đó ta phải giảm dòng tương ứng, vào khoảng 16A/mm bề dày với tốc độ hàn 100mm/phút.
b. Hiệu chỉnh tốc độ hàn:
Tốc độ hàn thường vào khoảng 100-250mm/phút
c. Hiệu chỉnh dòng hồ quang:
- Chiều dài hồ quang được tính từ điện cực đến bề mặt vùng chảy
- Theo quy tắc hàn ta chọn chiều dài hồ quang cỡ khoảng 0,5 - 3 mm và thường tùy thuộc vào vật liệu hàn. Ví dụ:
- Khi hàn tôn mỏng dưới 1mm thì điều chỉnh dòng hồ quang khoảng 0.6mm và do vậy không dùng que đắp
- Khi hàn tôn dày (nhỏ hơn hơn 4mm) hoặc hàn ngấu thì chiều dài dòng hồ quang vào khoảng 2mm
Hàn TIG là quá trình hàn hồ quang bằng điện cực Vonfram trong môi trường bảo vệ là khí trơ, mối hàn được khí trơ bảo vệ tránh khỏi sự xâm nhập của không khí bên ngoài. Kim loại nóng chảy được là nhờ nhiệt lượng do hồ quang tạo ra giữa điện cực Vonfram và vật hàn. Cũng như các quá trình hàn MIG và hàn trong khí bảo vệ khác, hàn TIG có thể sử dụng khí trơ hoặc hỗn hợp khí trơ.
Máy hàn tig là một máy hàn hồ quang, khác với máy hàn hồ quang thông thường ở chỗ:
- Dòng điện luôn cố định ở trị số chỉnh định. Trong khi máy hàn HQ thông thường, mồi bằng cách ngắn mạch và rút ra, nên dòng mồi yêu cầu phải lớn. Đối với dòng hàn dưới 100A thì dòng mồi phải lớn gấp 3 lần.
- Do không được mồi bằng cách ngắn mạch, nên trong máy có hệ thống mồi bằng điện áp cao với tần số cao.
- Mỏ hàn là loại đặc biệt, lắp đặt được điện cực không nóng chảy bằng Tungsten, có thêm ống dẫn khí, thường người ta sử dụng khí trơ như Heli hay argon.
- Mỏ hàn chỉ để phát tia hồ quang. Phải có đũa hàn ngoài để nóng chảy ra bám vào vật cần hàn. Do mối hàn trong môi trường khí trơ, nên dùng đũa hàn trần, không thuốc hàn. Vì thế có thể hàn với rất nhiều kim loại khác nhau.
Để sử dụng máy hàn tig ta phải tiến hành các bước sau:
Bước 1: Xác định vật liệu hàn để lựa chọn que hàn
Xác định vật liệu hàn tức là sản phẩm mình định hàn là loại gì : sắt , nhôm,thép. Mỗi loại vật liệu thì ta có một que hàn tương ứng, thường ở thị trường bán 2 loai đó là mũi hàn cho nhôm ,đặc điểm nhận dạng là trên thân mũi hàn có sơn màu xanh lá cây và loại thứ 2 là dùng cho các vật liệu còn lại như sắt,thép..đặc điểm có màu đỏ ở một đầu mũi hàn.
Tùy vào từng mục đích hàn khác nhau mà ta có chọn loại que hàn cho phù hợp
Bước 2: Điều chỉnh dòng hàn thích hợp
Bất kì máy hàn TIG cũng phải có 3 thông số sau đây cần phải được điều chỉnh: dòng điện hồ quang, lưu lượng khí bảo vệ và lưu lượng khí làm mát. Các thông số này phải có khả năng điều chỉnh độc lập trên bảng điều khiển của máy hoặc trên bộ điều khiển từ xa.
Các bước này phải được thực hiện trước khi bật máy
Bước 3: Kiểm tra các phụ kiện nối với máy hàn TIG
Trong máy hàn TIG có nhiều mối nối giữa thiết bị cung cấp, máy hàn và mỏ hàn. Ở đây có một số qui tắc chung khi nối thiết bị hàn TIG.
- Van giảm áp và lưu lượng kế đo khí bảo vệ được nối giống như ta nối van giảm áp trong hàn khí.
- Đảm bảo là máy đã tắt (tốt nhất là ngắt điện khỏi máy) và các van đã đóng hoàn toàn mới được tiến hành nối thiết bị.
- Tất cả các mối nối điện đều phải sạch và kín.
- Cáp dẫn phải được bố trí ở vị trí an toàn tránh tia lửa hồ quang, không vướng đường của thợ hàn để tránh bị giẩm lên.
Kiểm tra tất cả các bước trên ít nhất 2 lần.
* Đặc điểm và ưu điểm của hàn tig
Bước 4: Các thao tác cơ bản trước khi tiến hành hàn
- Đặt mỏ hàn cách xa vật hàn để chúng không gây ra hồ quang khi bật máy.
- Mở van nước làm mát.
- Mở từ từ van khí để tránh làm hỏng van giảm áp.
- Cầm mỏ hàn trong tay rồi bật máy.
- Khi máy đã bật,kiểm tra đường nước trở về để đảm bảo là nước làm mát đã chảy.
- Khi máy đã bật, kiểm tra luồng argon bằng cách bật tắt van khí.
- Khi đã mở van khí, điều chỉnh lưu lượng kế để có được lưu lượng như yêu cầu.
Khi đã hoàn thành các bước trên, lúc này đã có thể gây hồ quang và bắt đầu hàn.
Bước 5: Thực hiện quá trình hàn
Sau khi đã chuẩn bị kỹ các bước trên chúng ta tiến hành gây hồ quang và bắt đầu hàn. Có 3 phương pháp để gây hồ quang phụ (phương pháp này chỉ tạo hồ quang ban đầu)
- Quẹt (tạo ra hồ quang bằng cách quẹt điện cực vào vật hàn) loại này cổ rồi và đối với vật hàn mỏng hay bị thủng.
- Chạm nhấc phương pháp này khi chạn điện cự xuống thì bắm công tắc nhấc lê thì sẽ tạo hồ quang- loại này cũng khó mòi hồ quang
- Mồi hồ quang cao tần phương pháp này dùng tần số cao tao ra điện áp khoảng 4.5 -6 kV (tùy từng hãng) sau khi có đánh lửa thì dòng hồ quang chính duy trì sẽ tắt dòng hồ quang phụ.
Bước 6: Tắt thiết bị khi kết thúc quá trình hàn
Sau khi hàn xong, lúc này người thợ phải nắm rõ qui trình tắt máy. Để có thể tắt thiết bị một cách an toàn, phải thực hiện đầy đủ các bước sau:
- Đầu tiên phải đặt mỏ hàn vào vị trí an toàn
- Tiếp theo dùng tay đóng chặt van khí bảo vệ trên chai khí.
- Ngắt nguồn nước làm mát.
- Mở van nước trên máy để nước thoát hết ra ngoài.
- Tắt máy hàn bằng cách ngắt nguồn hoặc tắt công tắt trên máy.
Khi thợ hàn đã nắm rõ các qui trình sử dụng máy một cách an toàn, lúc này đã có thể bắt đầu thực hành.
CÔNG TY CỔ PHẦN THIẾT BỊ VIỆT
157 - 159
Xuân Hồng, Phường 12, Quận Tân Bình, TP HCM
Điện thoại:
08 3536 8888 | Fax: 08 3536 8866
Giấy ĐKKD
số: 4103011129 tại TP HCM